Nesne Örneği (Cümlenin Öğeleri)
Nesne Örneği (Cümlenin Öğeleri)
Cümleyi öğelerine ayırırken öncelikle yüklem bulunur. Daha sonra yükleme sorulan sorular İle özne öğesi bulur. Cümlenin bu iki temel öğesi bulunduktan sonra yardımcı öğeleri bulmaya geçilir. Önce nesne mi, tümler mi bulunur farketmez.
Nesne kendi içerisinde ikiye ayrılır. Belirtili nesne belirtisiz nesne olarak. Yükleme özneyi bulduktan sonra “neyi, kimi” olarak soruyorsanız belirtili nesneyi bulunursunuz. Yine aynı şekilde yükleme özneyi bulduktan sonra “ne, kim” diye soruyorsanız da belirtisiz nesneyi bulursunuz.
Belirtili Nesne Örnekleri
- Sabahları içe gitmeden önce ayakkabılarını boyardı. (Boyardı yüklem. Boyayan kim? O, özne olur. O neyi boyardı? Ayakkabılarını, belirtili nesne olur.)
- Hafta sonu ağacın dallarını budadı. (Budadı yüklem. Budayan kim? O, özne. O neyi budadı? Ağacın dallarını, belirtili nesne olur. Ağacın dalları ifadesi tamlama olduğu İçin birlikte alınır.)
- Ahmet arkadaşının kalemini ödünç almış. (Ödünç almış yüklem. Kim ödünç almış? Ahmet, özne. Ahmet neyi ödünç almış? Arkadaşının kalemini, belirtili nesne.)
- Uzağı göremiyor. (Neyi göremiyor? Uzağı, belirtili nesne)
- Çantasını okulda unuttu. (Neyi unuttu? Çantasını, belirtili nesne.)
- Maçın sonlarına doğru ayağını sakatladı.
Belirtisiz Nesne Örneği
- Marketten elma aldı. (Aldı yüklem. Alan kim? O, özne olur. O marketten ne aldı? Elma, belirtisiz nesne olur.
- Pikniğe giderken mangal götürdü. (Götürdü yüklem. Götüren kim? O, özne. O ne götürdü? Mangal, belirtisiz nesne)
- Biraz oturmak ister misin? Ne ister misin? Oturmak, belirtisiz nesne.)
- Eve yeni bir bilgisayar getirdi. (Ne getirdi? Yeni bir bilgisayar. Burada yeni ve bir kelimeleri sıfat olduğu İçin birlikte alırız.)
- Odasını toplarken kırık oyuncak buldu. (Buldu yüklem. Bulan kim? O, özne. Öne buldu? Kırık oyuncak, belirtisiz nesne.)
